<<ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ>>
1346
915
248
3.7
Rateαναρτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2012 από
Βιογραφικό Μαρίας Μοντεσσόρι Η Μαρία Μοντεσσόρι γεννήθηκε το 1870 στο Chiravalle της Αγκώνας. Όταν η Μαρία Μοντεσσόρι ίδρυσε την πρώτη "Casa dei Bambini" τo 1907 στο San Lorenzo στην Ρώμη, ήταν ήδη γνωστή στην Ιταλία σαν την πρώτη γυναίκα πτυχιούχο στην ιατρική Ιταλίας, για τις φεμινιστικές μάχες και για την κοινωνική και επιστημονική προσφορά της στα παιδιά με ειδικές ανάγκες. Το βιβλίο «Η μέθοδος της επιστημονικής παιδαγωγικής», γραμμένο και δημοσιευμένο στην Περούτζια, κατά την διάρκεια του πρώτου χρόνου της ειδικότητας (1909), μεταφράστηκε και αγκαλιάστηκε απ’όλο τον κόσμο με μεγάλο ενθουσιασμό. Για πρώτη φορά παρουσιάστηκε μια διαφορετική και θετική εικόνα του παιδιού, υποδεικνύοντας την πιο κατάλληλη μέθοδο για την φυσική του ανάπτυξη και αποδεικνύοντας την πλούσια διαθεσιμότητα της για την μετάδοση μάθησης, όπου ανάλογα αποτελέσματα δεν είχαν ποτέ φανταστεί και αποδειχθεί. Ένα άλλο φαινόμενο που τράβηξε το δημόσιο ενδιαφέρον σε όλο τον κόσμο ήταν η ύπαρξη ενός κλίματος ήρεμης συνεργασίας μεταξύ των παιδιών τα οποία ήταν αφοσιωμένα, καθένα σε κάποια ξεχωριστή εργασία – επιλεγμένη από το ίδιο το παιδί. Αυτή η αναπάντεχη επιτυχία είχε ως αποτέλεσμα μία βαθειά αλλαγή στη ζωή της Μαρίας Μοντεσσόρι που άρχιζε ένα επιστημονικό οδοιπορικό σε όλο τον κόσμο, όπου γεννιόντουσαν και αναπτυσσόνταν τα σχολεία της και όπου υπήρχε ανάγκη καινούργιας εκπαίδευσης προσωπικού. Αρχίζοντας από το 1913, χρονιά του 1° Διεθνούς Τμήματος στην Ρώμη, η Μαρία Μοντεσσόρι ταξίδεψε συχνά στην Αμερική, Ισπανία, Ολλανδία και σε πολλά άλλα κράτη. Κατέληξε στην Ινδία όπου ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος συνέβαλλε στην μακροχρόνια παραμονή της. Στην Ιταλία γύρισε το 1947, μετά από απουσία δεκατριών ετών, με τον γιό της Μάριο, υποχρεωμένη να παραιτηθεί από την "Opera Nazionale Montessori" που είχε ιδρύσει το 1924. Αυτό συνέβη εξ'αιτίας της προσπάθειας που κατέβαλε το φασιστικό καθεστός να προσανατολίσει το σκεπτικό της Opera και της δημιουργού της σε μια κατεύθυνση η οποία ήταν εντελώς ασύμβατη με τις ιδεολογικές και επιμορφωτικές αρχές της Μαρία Μοντεσσόρι. Λόγω της στάσης της, οι εικόνες της και τα βιβλία της αποτέλεσαν μέρος της πύρινης καταστροφής των μη συμβατών έργων με την ιδεολογία του καθεστώτος. Για περισσότερα από 40 χρόνια, η Μαρία Μοντεσσόρι ήταν παρούσα όχι μόνο για την εξάπλωση της μεθόδου αλλά και για την επιστημονική έρευνα, έχοντας σαν όραμα την απελευθέρωση της παιδικής ηλικίας και την υπεράσπιση του παιδιού. To 1929 ιδρύθηκε ο Α.Μ.Ι. (Διεθνής Οργανισμός Μοντεσσόρι), με σκοπό να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του Μοντεσσοριανού κινήματος, δίνοντας του μοναδικότητα και ταυτότητα. Ο δημιουργικός νους της Μαρία Μοντεσσόρι δεν σταμάτησε εκεί αλλά μέσα από την πολυετή της έρευνα ανακάλυψε και έδωσε αξία στους “καινούργιους χαρακτήρες” του παιδιού και στην αναντικατάστατη λειτουργία του παιδιού στο να διατηρεί και να τελειοποιεί την ανθρωπότητα (“το παιδί πατέρας του ανθρώπου”). Η Μαρία Μοντεσσόρι θαυμάστηκε από πολλές προσωπικότητες της εποχής αλλά και από μεταγενέστερους της (Ghandi, Freud, Tagore, Marconi, Piaget, Edison, Herriot, Masaryk, Adenauer, κλπ.). Η Μαρία Μοντεσσόρι απεβίωσε σε ηλικία 82 ετών στο Noordwijk της Oλλανδίας. Είναι λοιπόν φανερό ότι η Μαρία Μοντεσσόρι έθεσε τις βάσεις για μία νέα αγωγή, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ελευθερία στην έκφραση, ανανέωσε και επαναστατικοποίησε τις εκπαιδευτικές αντιλήψεις, μιλώντας για τη δυνατότητα του παιδιού να διδάσκεται μόνο του. Κατάφερε να μετατρέψει τη διδασκαλία σε παιχνίδι ενδιαφέροντος ανάμεσα στο διδάσκοντα και το διδασκόμενο. Τελικά, έδωσε στο παιδί τη θέση που του αξίζει στην κοινωνία των ανθρώπων μαζί με τη βεβαιότητα ότι τέτοια παιδιά μπορούν να υποσχεθούν ένα μέλλον καλύτερο για τον εαυτό τους και για την ανθρωπότητα.
Μαρία ΜοντεσσÏŒρι ,1870-1952 (Maria Montessori)
Η Μαρία ΜοντεσσÏŒρι, της οποίας η προσωπικÏŒτητα
και το Îργο αποτελοÏν σημαντικÏŒ σταθμÏŒ στη μελÎτη της σÏγχρονης παιδαγωγικής σκÎψης, γεννήθηκε στην επαρχία Chiaravalle της Ιταλίας το 1870.
ΣποÏδασε ιατρική, της οποίας αναγορεÏτηκε διδάκτωρ το 1896. Η επιθυμία και η ανάγκη της για βαθÏτερη παιδαγωγική μÏŒρφωση την οδήγησαν να εγγραφεί το 1902 στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της ΡÏŽμης, ÏŒπου σποÏδασε Παιδαγωγική, Φιλοσοφία και Ψυχολογία.
Στην ψυχιατρική κλινική του Πανεπιστημίου είχε την ευκαιρία να ασχοληθεί με παιδιά με νοητική υστÎρηση. ΤÏŒτε διαπίστωσε ÏŒτι
η Παιδαγωγική πρÎπει να συνεργαστεί με την Ιατρική για την θεραπεία αυτÏŽν των παιδιÏŽν γιατί, ακÏŒμα και αυτά τα άτυχα παιδιά, ÏŒταν ενθαρρÏνονταν κατάλληλα, αποκτοÏσαν Îνα αυθÏŒρμητο ενδιαφÎρον στη μάθηση και μία αυθÏŒρμητη αυτοπειθαρχία.
Η ΜοντεσσÏŒρι ίδρυσε το ΠαιδαγωγικÏŒ ΙνστιτοÏτο για τη μελÎτη των προβλημάτων των τροφίμων του φρενοκομείου της ΡÏŽμης. Στο ινστιτοÏτο αυτÏŒ δίδαξε και η ίδια και εφάρμοσε τη μÎθοδÏŒ της, την οποία Ïστερα θÎλησε να εφαρμÏŒσει και στα ομαλÏŽς αναπτυσσÏŒμενα άτομα. Η Μ. ΜοντεσσÏŒρι αναρωτιÎται : «ενÏŽ ÏŒλοι θαÏμαζαν τα καθυστερημÎνα παιδιά του σχολείου μου, εγÏŽ αναζητοÏσα τις αιτίες που κρατοÏσαν τÏŒσο πίσω τα γερά και ευτυχισμÎνα παιδιά των κανονικÏŽν σχολείων που στα τεστ νοημοσÏνης ήταν ίσα με τους δικοÏς μου δÏστυχους μαθητÎς».
ÎŒσο περισσÏŒτερο εμβάθυνε στην ανÏŽμαλη αυτή κατάσταση, τÏŒσο περισσÏŒτερο δυνάμωνε η πεποίθησή της ÏŒτι η αιτία βρισκÏŒταν σε κάποια διαφορά στις εκπαιδευτικÎς αρχÎς.
Έτσι το 1909, ÏŒταν η ΜοντεσσÏŒρι εγκατÎλειψε τη δουλειά της με τα παιδιά στο επανορθωτικÏŒ σχολείο της ΡÏŽμης, δοÏλευε κιÏŒλας στο μυαλÏŒ της την ιδÎα μιας διαφορετικής εκπαιδευτικής αγωγής των παιδιÏŽν στα σχολεία. Έτσι, σαν υφηγήτρια του Πανεπιστημίου της ΡÏŽμης επÎτεινε τη δράση της στην ίδρυση και οργάνωση κÎντρων προσχολικής αγωγής, τα οποία ονÏŒμασε «σπίτια του παιδιοÏ» και στο συγγραφικÏŒ της Îργο, το οποίο την κατÎστησε διεθνÏŽς γνωστή, ιδιαίτερα το περίφημο επιστημονικÏŒ της σÏγγραμμα «η μÎθοδος της επιστημονικής παιδαγωγικής και το σπίτι των παιδιÏŽν».
Οι εμπνευσμÎνες εκπαιδευτικÎς ιδÎες της Μ. ΜοντεσσÏŒρι Îπιασαν βαθιÎς ρίζες σε ÏŒλο τον κÏŒσμο και αποδείχτηκε ÏŒτι μποροÏν να Îχουν καθολική εφαρμογή, ανεξάρτητα απÏŒ χÏŽρα και φυλή. Με το σÏστημά της απÎβλεψε στο σεβασμÏŒ της αναπτÏξεως του παιδιοÏ, στη βοήθεια να εκδηλÏŽσει τις ικανÏŒτητÎς του και στην εδραίωση, μÎσω της υγιοÏς, δίκαιας και δημοκρατικής αγωγής, μιας ειρηνικής ανθρωπÏŒτητας, στην οποία ο εγωισμÏŒς, οι ανισÏŒτητες, οι πÏŒλεμοι και η άσκηση βίας, με οποιοδήποτε τρÏŒπο, δε θα Îχουν θÎση.
Το ΜοντεσσοριανÏŒ σÏστημα κυρίως αναφÎρεται στην αγωγή των αισθήσεων, στην αγωγή των μυÏŽν, στην αγωγή της ευφυÎας και στην αγωγή των κοινωνικÏŽν συναισθημάτων και της ηθικής βουλήσεως.
Επί σαράντα ολÏŒκληρα χρÏŒνια, απÏŒ χÏŽρα σε χÏŽρα, σε ειρηνικοÏς και εμπÏŒλεμους καιροÏς, η ΜοντεσσÏŒρι δε σταμάτησε οÏτε στιγμή τις εκπαιδευτικÎς περιοδείες και τις ÎρευνÎς της. Ήταν τÏŒσες πολλÎς οι προσκλήσεις απÏŒ την ΕυρÏŽπη, την Αμερική και την Ασία, που μη μπορÏŽντας να τις αποδεχτεί ÏŒλες Îλεγε: «Îχω τÏŒση πρακτική δουλειά να κάνω που δεν μπορÏŽ να μιλÏŽ ÏŒλη την ÏŽρα». Η ΜοντεσσÏŒρι είδε ÏŒτι η μÎθοδÏŒς της θα εκτεινÏŒταν πÎρα απÏŒ τα ÏŒρια του εκπαιδευτικοÏ συστήματος και θα Îφερνε αλλαγÎς και στο σπίτι και τελικά και μÎσα στην κοινωνία. Καταλάβαινε ÏŒτι αυτÏŒ Îκρυβε τον κίνδυνο παρανÏŒησης και κακής εφαρμογής των αρχÏŽν της μεθÏŒδου της. Έτσι, για τα επÏŒμενα σαράντα χρÏŒνια της ζωής της αφοσιÏŽθηκε στο συγγραφικÏŒ Îργο. ΤÏŒσο τεράστιο και πολÏμορφο είναι το παραγωγικÏŒ της Îργο, που θα χρειαστοÏν πολλά χρÏŒνια μÎχρι να γίνει καθολικά γνωστÏŒ και να εφαρμοστεί στο χÏŽρο της εκπαίδευσης. ΕνÏŽ θα χρειαστοÏν πολλαπλάσια χρÏŒνια για να εφαρμοστοÏν στη ζωή της οικογÎνειας και στην κοινωνία. Ένα τεράστιο μÎρος των γραπτÏŽν της παραμÎνουν ατακτοποίητα και αδημοσίευτα.
Η παιδαγωγική της ΜοντεσσÏŒρι βασίζεται σε επιστημονικÎς αρχÎς, οι οποίες αναφÎρονται στη γνÏŽση της φÏσης και της εξÎλιξης του παιδιοÏ. Η φιλοσοφική και ψυχολογική βάση στη μÎθοδÏŒ της είναι το άτομο, σαν πυρήνας της κοινωνίας και η ελευθερία του. ΕδÏŽ το παιδί θα εκφράσει τις ανάγκες του, θα εκδηλÏŽσει τις κλίσεις του, θα αναπτÏξει τις ικανÏŒτητÎς του. ΑπÏŒ την ελεÏθερη συνάντηση με το περιβάλλον θα προÎλθει η ελεÏθερη ενÎργεια και δράση του παιδιοÏ και η ελεÏθερη αυτοÎκφρασή του. Η αυταξία της παιδικής ηλικίας συνδÎεται με την αυτοανάπτυξη και την αυτοαγωγή του παιδιοÏ, πράγμα που σημαίνει αυτοδιδασκαλία. ΣÏμφωνα με αυτά, η μάθηση στο σÏστημα της ΜοντεσσÏŒρι δεν Îχει την Îννοια της διδασκαλίας, αλλά της δημιουργίας ενÏŒς παιδευτικοÏ περιβάλλοντος κατάλληλα οργανωμÎνου για τις ανάγκες του πειραματισμοÏ, της δράσης και της εξÎλιξης του πνεÏματος του μαθητή.
Η μÎθοδος της ΜοντεσσÏŒρι βασίστηκε στην υπομονετική παρατήρηση της φÏσης του παιδιοÏ και αποκάλυψε ÏŒτι τα παιδιά Îχουν το δικÏŒ τους ρυθμÏŒ ανάπτυξης μÎσα απÏŒ μία σειρά απÏŒ αισθητήριες περιÏŒδους, ÏŒπου αποκτοÏν Îντονη επίγνωση της γλÏŽσσας, της τάξης, των δικÏŽν τους αισθήσεων και της κοινωνίας. Επίσης αναδείχτηκε η ακατανίκητη ανάγκη του παιδιοÏ να μάθει με την άσκηση, δοκιμάζοντας στην πράξη τις δυνάμεις του. Αποκάλυψε την κλίση και αγάπη του παιδιοÏ για δουλειά που το απασχολεί σωματικά και πνευματικά και τη μεγάλη του ικανÏŒτητα για συγκÎντρωση. Η χαρά που νιÏŽθει το παιδί απÏŒ τη δουλειά που αναλαμβάνει να κάνει είναι απροσμÎτρητη. Έτσι, μÎσα απÏŒ τη μοντεσσοριανή μÎθοδο, οι αίθουσες των σχολείων μεταμορφÏŽθηκαν απÏŒ ανιαροÏς πειθαρχημÎνους χÏŽρους σε ζωηρÏŒχρωμες, απλÎς και ανεπίσημες παιδικÎς εστίες. Η μÎθοδος της ΜοντεσσÏŒρι, ενÏŽ προσφÎρει στα παιδιά το μάξιμουμ του αυθορμητισμοÏ, δεν παÏει να τα κάνει ικανά να φθάσουν ακÏŒμη και σε υψηλά επίπεδα ακαδημαÏŠκής μÏŒρφωσης.
Στα τελευταία χρÏŒνια της ζωής της συνήθιζε να περιγράφει τη λειτουργία της εκπαίδευσης σαν «βοήθεια στη ζωή». Η εκπαίδευση, ÏŒπως και η ιατρική, είναι μία τÎχνη που συνεπάγεται τη συνεργασία με τη φÏση. Πραγματικά ÏŒσο πιο βαθιά εισχωρεί κανείς στις ιδÎες της τÏŒσο περισσÏŒτερο βρίσκεται μπροστά στην παρουσία του μυστηρίου και των κρυφÏŽν και δημιουργικÏŽν δυνάμεων της φÏσης. ΣÏμφωνα με την ΜοντεσσÏŒρι, είναι απαραίτητο να δÏŽσουμε στο παιδί την ευκαιρία να αναπτυχθεί σÏμφωνα με τους νÏŒμους της φÏσης. ÎŒλα τα άλλα Îρχονται σαν συνÎπεια κυριαρχεί πάνω στο σÏŽμα του , κινείται ÏŒπως θÎλει και ξÎρει να παρατηρεί τον εαυτÏŒ του. ΜποροÏμε να δοÏμε ÏŒτι Îφθασε στην κυριαρχία αυτή απÏŒ το γεγονÏŒς ÏŒτι είναι ικανÏŒ να Îχει απÏŒλυτη ηρεμία. Η κυριαρχία που μπορεί να κατακτήσει Îνα παιδί είναι συχνά ανÏŽτερη απÏŒ αυτή του ενηλίκου. Τα παιδιά που είναι αυτοπειθαρχημÎνα είναι προς το δρÏŒμο της φυσικής ψυχικής ανάπτυξης. ΜποροÏν να υπακοÏσουν στη θÎληση κάποιου, επειδή Îχουν υποτάξει τη δική τους θÎληση πρÏŽτα: Η υπακοή και η πειθαρχία δεν είναι τίποτε περισσÏŒτερο απÏŒ μια μορφή ψυχικής επιδεξιÏŒτητας που προÏ‹ποθÎτει ψυχική ισορροπία.
Τα παιδιά στα πειραματικά σχολεία της ΜοντεσσÏŒρι, που ήταν τÏŒποι ÏŒπου μποροÏσαν να εργάζονται ήρεμα, να αποκαλÏπτουν τον εαυτÏŒ τους και να απελευθερÏŽνουν το καταπιεσμÎνο τους πνεÏμα, εκδήλωναν τρÏŒπους συμπεριφοράς και δράσης ξÎνους προς την παιδική ηλικία. ΑυτÏŒ στάθηκε αφορμή για σκÎψη πάνω σε σοβαρά εκπαιδευτικά λάθη πάνω στα πιο λεπτά και εÏπλαστα μÎλη της ανθρÏŽπινης κοινωνίας. Τα παιδιά στα σχολεία αυτά δεν Îδειχναν ενδιαφÎρον για παραμÏθια και ιστοριοÏλες . Εκείνο που διαρκÏŽς επιζητοÏσαν ήταν να απελευθερωθοÏν απÏŒ τους ενήλικες και να δράσουν μÏŒνα τους, εκδηλÏŽνοντας την αντίθεσή τους σε κάθε προσπάθεια βοήθειας που τους προσφÎρονταν. Ήταν ήρεμα, απορροφημÎνα απÏŒ τη δουλειά τους, φτάνοντας σε Îνα εκπληκτικÏŒ επίπεδο παιδικής γαλήνης. ÎŒταν τα παιδιά ολοκλήρωναν κάποια δουλειά, φαίνονταν ήρεμα, ξεκοÏραστα και βαθÏτατα ευχαριστημÎνα.
Σημαντική διαπίστωσή της ήταν ÏŒτι το παιδί χρησιμοποιεί αυτά που μαθαίνει για λογαριασμÏŒ άλλων παιδιÏŽν που δεν τα καταφÎρνουν και τÏŒσο καλά. ΕπιπλÎον δε θεωρεί τη δουλειά που Îκανε ανταμείψιμη. Είναι η ίδια η δουλειά που ανταμείβει το παιδί.
Η Îρευνα για την ανακάλυψη του πραγματικοÏ παιδιοÏ, που κρÏβεται πίσω απÏŒ αυτÏŒ που διαμÏŒρφωσαν οι μεγάλοι, αποτελοÏσε πάντα το κÎντρο των προσπαθειÏŽν της ΜοντεσσÏŒρι. Για αυτήν κανÎνα κοινωνικÏŒ πρÏŒβλημα δεν είναι τÏŒσο παγκÏŒσμιο και τÏŒσο καθολικÏŒ ÏŒσο το πρÏŒβλημα της καταπίεσης του παιδιοÏ.
Το παιδί που ζει σε Îνα περιβάλλον που δημιοÏργησαν οι μεγάλοι με το δικÏŒ τους τρÏŒπο ζωής δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις δικÎς του φυσικÎς και ψυχικÎς ανάγκες. ΚαταπιεσμÎνο απÏŒ Îναν πανίσχυρο ενήλικα που του λυγίζει τη θÎληση και το υποχρεÏŽνει να προσαρμοστεί σε Îνα εχθρικÏŒ περιβάλλον, δεν μπορεί να αναπτυχθεί διανοητικά και ηθικά.
ΘÎση της ΜοντεσσÏŒρι είναι ÏŒτι οι μεγάλοι θα πρÎπει να εγκαταλείψουν το ρÏŒλο τους σαν δεσμοφÏλακες και να περιορίσουν την εξαντλητική για το παιδί παρουσία τους, την επιτήρηση και την καθοδήγηση.
Στην πραγματικÏŒτητα, ολÏŒκληρο το Îργο της ΜοντεσσÏŒρι θα μποροÏσε να συνοψιστεί στην προσπάθειά της να τερματίσει τον προαιÏŽνιο αγÏŽνα που εξακολουθεί να μαίνεται ανάμεσα στο παιδί και τον ενήλικα, Îνας αγÏŽνας που δεν είναι λιγÏŒτερο πραγματικÏŒς, επειδή διεξάγεται στο υποσυνείδητο.
Αρχή και βάση του Îργου της ΜοντεσσÏŒρι είναι η απελευθÎρωση της εσωτερικής ζωής του παιδιοÏ. Η ελευθερία είναι η ατμÏŒσφαιρα μÎσα στην οποία μπορεί να αναπτυχθεί πολυδιάστατα Îνα παιδί, και το πείραμα η βασική μεθοδολογία. Μία απÏŒ τις θεμελιÏŽδεις αρχÎς της ήταν η εμπιστοσÏνη στο αυθÏŒρμητο ενδιαφÎρον του παιδιοÏ σαν βασικÏŒ κίνητρο για τη μάθηση.
Η ΜοντεσσÏŒρι Îβλεπε σαν στÏŒχο της ελευθερίας, την τάξη της εσωτερικής ζωής του παιδιοÏ και την ισορροπία ανάμεσα στις πιο υψηλÎς δραστηριÏŒτητες του μυαλοÏ του και τις πρωτÏŒγονες δραστηριÏŒτητες των αισθήσεÏŽν του.
Η μÎθοδÏŒς της αναπτÏσσει στο σÏνολÏŒ της την προσωπικÏŒτητα του παιδιοÏ, ÏŒχι μÏŒνο τις διανοητικÎς λειτουργίες του αλλά και τις δυνάμεις συλλογισμοÏ, της πρωτοβουλίας και της ανεξάρτητης εκλογής, με τα συναισθηματικά τους συμπληρÏŽματα.
Για τη ΜοντεσσÏŒρι, η εκπαίδευση απαιτεί την αξιοποίηση των εσωτερικÏŽν δυνάμεων του παιδιοÏ για τη δική του καθοδήγηση. Η προσοχή πρÎπει να διεγερθεί προοδευτικά, για να αναπτυχθοÏν οι δυνάμεις της συγκÎντρωσης.
Το πιο δÏσκολο πράγμα για το δάσκαλο είναι να κατανοήσει ÏŒτι, επειδή το παιδί προοδεÏει, αυτÏŒς πρÎπει να συγκρατείται και να αποφεÏγει να δίνει οδηγίες. ΠρÎπει να στηρίξει την πίστη του στις λανθάνουσες δυνάμεις του παιδιοÏ.
Ο δάσκαλος πρÎπει να αφιερωθεί στην καλυτÎρευση της ανθρωπÏŒτητας. ΠρÎπει να είναι σαν την Εστιάδα που κρατοÏσε την ιερή φλÏŒγα, που άλλοι είχαν ανάψει, καθαρή και αμÏŒλυντη. Ο δάσκαλος πρÎπει να τάξει τον εαυτÏŒ του στη διατήρηση της φλÏŒγας της εσωτερικής ζωής, σε ÏŒλη την καθαρÏŒτητά της. Αν αυτή η φλÏŒγα εγκαταλειφθεί, θα σβήσει και ποτÎ δε θα ανάψει ξανά.
Η ΜοντεσσÏŒρι ανακάλυψε ÏŒτι το παιδί διαθÎτει διαφορετικÎς και ανÏŽτερες ιδιÏŒτητες απÏŒ αυτÎς που συνήθως του αποδίδουμε εμείς. Το παιδί αναζητεί να εναρμονιστεί με τον τÏπο των ανθρÏŽπινων υπάρξεων που το περιβάλλουν, και το κατορθÏŽνει. Υπάρχουν ÏŒμως εσωτερικÎς ανάγκες, για τις οποίες το παιδί χρειάζεται απÏŒλυτη μοναχικÏŒτητα και εσωτερική απομÏŒνωση. Αν κάποιος άλλος παρÎμβει, ÏŒλα καταστρÎφονται. ΑυτÏŒ το βαθμÏŒ σκÎψης μποροÏν να τον φτάσουν μÏŒνο απελευθερÏŽνοντας τον εαυτÏŒ τους απÏŒ τον εξωτερικÏŒ κÏŒσμο, και χρειάζεται να τραφεί με το εσωτερικÏŒ πνεÏμα, που με τη σειρά του απαιτεί ήρεμο και γαλήνιο περιβάλλον. Βρίσκουμε στα παιδιά αυτή τη δÏναμη της σκÎψης, αυτÏŒ το βÏθισμα του πνεÏματος μÎσα στον ίδιο τους τον εαυτÏŒ.
Για τη ΜοντεσσÏŒρι ,υπάρχει μία αυστηρή σχÎση ανάμεσα στη χειρωνακτική εργασία και τη συγκÎντρωση του πνεÏματος. Η ζωή του πνεÏματος προετοιμάζει την ενεργÏŒ δÏναμη για την καθημερινή ζωή, και απÏŒ τη μεριά της η καθημερινή ζωή ενθαρρÏνει τη σκÎψη μÎσα απÏŒ την καθημερινή εργασία.
Ανάπαυση δε σημαίνει ολοκληρωτική νωθρÏŒτητα. Τα νεÏρα μας δεν αναπαÏονται, αν παραμείνουμε ακίνητοι. Η ανάπαυση Îρχεται ÏŒταν βραδÏνουμε το ρυθμÏŒ της δουλειάς. Με τον τρÏŒπο αυτÏŒ, βρίσκουμε ανάπαυση στη διανοητική απασχÏŒληση που δυναμÏŽνει το πνεÏμα. Τα παιδιά που Îχουν φτάσει σε αυτÏŒ το επίπεδο προσανατολίζονται τÏŒσο πολÏ προς τη δουλειά, χειρωνακτική ή διανοητική, που δεν ξÎρουν πÏŽς να υπάρξουν, αν δεν Îχουν κάτι να κάνουν.
Είναι λοιπÏŒν φανερÏŒ ÏŒτι η Μαρία ΜοντεσσÏŒρι Îθεσε τις βάσεις για μία νÎα αγωγή, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ελευθερία στην Îκφραση, ανανÎωσε και επαναστατικοποίησε τις εκπαιδευτικÎς αντιλήψεις, μιλÏŽντας για τη δυνατÏŒτητα του παιδιοÏ να διδάσκεται μÏŒνο του. Κατάφερε να μετατρÎψει τη διδασκαλία σε παιχνίδι ενδιαφÎροντος ανάμεσα στο διδάσκοντα και το διδασκÏŒμενο. Τελικά, Îδωσε στο παιδί τη θÎση που του αξίζει στην κοινωνία των ανθρÏŽπων μαζί με τη βεβαιÏŒτητα ÏŒτι τÎτοια παιδιά μποροÏν να υποσχεθοÏν Îνα μÎλλον καλÏτερο για τον εαυτÏŒ τους και για την ανθρωπÏŒτητα.
Τι είναι η Μοντεσσοριανή Αγωγή;
H μοντεσσοριανή μÎθοδος ξεκινάει απÏŒ την ηλικία 2 ετÏŽν. ΣÏμφωνα με τη σÏγχρονη παιδαγωγική η θεμελίωση της προσωπικÏŒτητας του παιδιοÏ, ψυχολογική, πνευματική, κοινωνική ολοκληρÏŽνεται στα πÎντε πρÏŽτα χρÏŒνια της ζωής του. Αυτή η προσωπικÏŒτητα θεμελιÏŽνεται σÏμφωνα με τη μÎθοδο ΜοντεσσÏŒρι, με την ελεÏθερη δράση του παιδιοÏ μÎσα σ’ Îνα επιστημονικά οργανωμÎνο περιβάλλον που Îχει πλοÏσιο υλικÏŒ απασχÏŒλησης. ΥλικÏŒ που ανταποκρίνεται στα σταδιακά προβλήματα της πολυποίκιλης ανάπτυξης. Το περιβάλλον αυτÏŒ δεν είναι μÏŒνο υλικÏŒ με την Îννοια πως Îχει ορισμÎνες ασχολίες και ορισμÎνο παιδαγωγικÏŒ υλικÏŒ.
Είναι συγχρÏŒνως και κυρίως Îνα πνευματικÏŒ περιβάλλον, Îνα κατάλληλο ψυχολογικÏŒ κλίμα ÏŒπου οι σχÎσεις ενηλίκων και παιδιÏŽν και των παιδιÏŽν μεταξÏ τους στηρίζονται στην αξιοπρÎπεια, στο σεβασμÏŒ.
Η Îλλειψη του κατάλληλου ψυχικοÏ περιβάλλοντος στο πολÏ μικρÏŒ παιδί δημιουργεί τεράστιους κινδÏνους για την ψυχική και την πνευματική του συγκρÏŒτηση.
Η ζωή του παιδιοÏ είναι η κίνηση, η δράση. Ας του οργανÏŽσουμε λοιπÏŒν Îνα περιβάλλον υλικÏŒ και πνευματικÏŒ που ανταποκρίνεται στις δικÎς του ανάγκες είτε βρίσκεται στη νηπιακή ηλικία είτε στην παιδική, και ας το αφήσουμε ελεÏθερο να δράσει, να δημιουργήσει, χωρίς τη συνεχή επÎμβαση του ενήλικα.
Ας γίνουν οι αίθουσες των παιδιÏŽν απÏŒ την πιο μικρή ηλικία ως την πιο μεγάλη χÏŽροι εργασίας και χαράς, κυψÎλες δημιουργίας και οι χÏŽροι των διαλÎξεων των δασκάλων. Αν είναι για κάτι περήφανο το σχολείο μας, η “Μοντεσσοριανή Αγωγή” είναι για ÏŒτι τα παιδιά του είναι ελεÏθερα και χαροÏμενα μÎσα σ’ Îνα περιβάλλον γεμάτο αγάπη και φροντίδα γιατί αυτά χτίζουν με την προσωπική τους εργασία το μÎλλον τους.