Τα νεογέννητα απÏŒ πολύ νωρίς εμπλέκονται σε επικοινωνία με εκείνους που τα φροντίζουν, καθÏŽς αρχίζουν να συμμετέχουν στις καθημερινές δραστηριÏŒτητες, τις συζητήσεις και τα γεγονÏŒτα της κοινÏŒτητάς τους. Η κουλτούρα και οι διαφορετικές αντιλήψεις για την ανατροφή των παιδιÏŽν επηρεάζουν τον τρÏŒπο με τον οποίο διαμορφÏŽνονται αυτές οι πρÏŽτες κοινωνικές εμπειρίες.

Το φυσικÏŒ περιβάλλον μέσα στο οποίο διαμορφÏŽνονται οι πρÏŽτες σχέσεις και συντελείται η εξέλιξη του παιδιού είναι το κοινωνικÏŒ περιβάλλον ÏŒπου υπάρχουν και οι ΑΛΛΟΙ. Μέσα σ' αυτÏŒ το περιβάλλον και μέσα απÏŒ τις σχέσεις που αναπτύσσονται, τα παιδιά οδηγούνται στην κατανÏŒηση του κοινωνικού τους κÏŒσμου και αποκτούν την ικανÏŒτητα να διαπραγματεύονται τις προσωπικές τους επιλογές.

ΟιπρÏŽτεςκοινωνικέςσυνδιαλλαγές

Η κοινωνική εξέλιξη, σύμφωνα με τον Schaffer (1996), είναι ο τρÏŒπος με τον οποίο τα παιδιά επικοινωνούν με τους άλλους και είναι δύσκολο να την διαχωρίσει κανείς απÏŒ την γνωστική και την συναισθηματική ικανÏŒτητα. Η σπουδαιÏŒτητα των σχέσεων που αναπτύσσονται στην πολύ μικρή ηλικία είναι ολοφάνερη καθÏŽς το παιδί δεν μπορεί να κάνει τίποτα απÏŒ μÏŒνο του, παρά εξαρτάται απÏŒ τους άλλους. Διαθέτει ÏŒμως έμφυτους μηχανισμούς, ÏŒπως το γέλιο και το κλάμα, για να προσελκύει την προσοχή των άλλων, να αντιδρά και να αλληλεπιδρά μαζί τους.

Μέσα λοιπÏŒν απÏŒ τη σχέση του με τους άλλους ανθρÏŽπους το παιδί αποκτά ταυτÏŒτητα, την αίσθηση του εαυτού του. Αυτές οι σχέσεις αναπτύσσονται απÏŒ την εμβρυÏŠκή ηλικία (περίπου στον 6-7 μήνα), και επηρεάζουν την μεταγενέστερη εξέλιξή του. ΑπÏŒ τη στιγμή της γέννησης έχει την ικανÏŒτητα να αναγνωρίζει την φωνή της μητέρας του ανάμεσα στις φωνές άλλων γυναικÏŽν και να αντιδρά στα χαρακτηριστικά του ανθρÏŽπινου προσÏŽπου.  ΑκÏŒμη και το πιο μικρÏŒ βρέφος μπορεί να επηρεάσει την συμπεριφορά των ενηλίκων. Για να μπορέσουν να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά μητέρα και παιδί καταφέρνουν να συγχρονίσουν τη συμπεριφορά τους, που αρχικά σχετίζεται με τους βιολογικούς ρυθμούς φαγητού και ύπνου.

Οι κοινωνικές αλληλοεπιδράσεις τους πρÏŽτους μήνες γίνονται πρÏŒσωπο με πρÏŒσωπο. Στη πρÏŽτη αυτή μορφή επικοινωνίας, μητέρα και παιδί, βιÏŽνουν συναισθήματα χαράς και ευχαρίστησης. Το παιδί συμμετέχει στα προγλωσσικά παιγνίδια με χαμÏŒγελα, ψελλίσματα, εκφράσεις, χειρονομίες και αντιμετωπίζεται ως κοινωνικÏŒ ον και δέκτης κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

Συναισθηματικές ΄΄προσκολλήσεις΄΄

Στην εξέλιξη του παιδιού, θεμελιακή σημασία έχει η ανάπτυξη ενÏŒς πολύ ισχυρού δεσμού με τη μητέρα του ή άλλου ενήλικα, πατέρα,  παππού, γιαγιά,  αδέρφια, κλπ. μέλη, που ανήκουν στο άμεσο περιβάλλον του και διατηρούν μαζί του στενή και σταθερή αλληλεπίδραση.

Η σχέση αυτή της εξάρτησης δημιουργείται τους πρÏŽτους μήνες της ζωής του βρέφους  και έχει μεγάλη συναισθηματική αξία. Το παιδί έχει ανάγκη τη διαρκή παρουσία της μητέρας του, την αγκαλιά της,  για να νοιÏŽθει ασφάλεια και παρηγοριά και να εξερευνήσει τον κÏŒσμο γύρω του. Η προσκÏŒλληση αυτή, βασίζεται σε έναν αριθμÏŒ έμφυτων συμπεριφορÏŽν, ÏŒπως το κλάμα, το χαμÏŒγελο, το γάντζωμα και εξυπηρετούν την ανάγκη του βρέφους να διατηρεί στενή σχέση με τη μητέρα του.  ΣημαντικÏŒς παράγοντας για την ανάπτυξη μιας ασφαλούς προσκÏŒλλησης θεωρείται  η ετοιμÏŒτητα και η προθυμία της μητέρας για άμεση ανταπÏŒκριση στις αντιδράσεις και τις ανάγκες του παιδιού. Επίσης καθοριστικÏŒς παράγοντας δεν είναι το πÏŒσο χρÏŒνο μένει η μητέρα με το παιδί, αλλά τα κοινωνικά ερεθίσματα που φέρει η μητέρα στην αλληλεπίδραση με το παιδί της.

Η Singer (1992) στη θεωρία της προσκÏŒλλησης υποστηρίζει πως σημαντικÏŒ ρÏŒλο παίζουν οι πολιτισμικές αξίες και αντιλήψεις των περιβαλλÏŒντων ÏŒπου μεγαλÏŽνει το παιδί. Το πÏŽς εκφράζονται τα συναισθήματα στη θεωρία της προσκÏŒλλησης ταιριάζει με τη δυτική κουλτούρα, ÏŒπου γίνεται διάκριση μεταξύ εξάρτησης και ανεξαρτησίας και μεταξύ μέσα και έξω απÏŒ το σπίτι. Η εξάρτηση βιÏŽνεται μέσα στο οικογενειακÏŒ περιβάλλον με μια μητέρα πάντα διαθέσιμη ενÏŽ η ανεξαρτησία έξω απÏŒ το σπίτι. Η ασφαλής εξάρτηση και προσκÏŒλληση στη μητέρα προετοιμάζει το δρÏŒμο για την εξερεύνηση του έξω κÏŒσμου, ανεξάρτητα και αυτÏŒνομα. Σε άλλες κουλτούρες αντιμετωπίζεται εντελÏŽς διαφορετικά η ανάγκη για εξάρτηση και ανεξαρτησία. Σε ορισμένες χÏŽρες της Αφρικής μÏŒλις τα παιδιά γίνουν 2 ετÏŽν χωρίζονται απÏŒτομα απÏŒ τη μητέρα τους και την φροντίδα και εκπαίδευσή τους αναλαμβάνουν τα υπÏŒλοιπα μέλη ή παιδιά της οικογένειας.